Skala Glasgow - co to jest i do czego służy?

Skala Glasgow (Glasgow Coma Scale – GCS) jest narzędziem klinicznym wykorzystywanym do diagnozy zaburzeń świadomości. Jest kluczową metodą bardzo przydatną i funkcjonalną w codziennej praktyce klinicznej. Jej atutem jest prostota.

Skala Glasgow jest powszechnie wykorzystywana w ratownictwie medycznym. Głównie znajduje zastosowanie w ocenie zaburzeń świadomości w sytuacjach pourazowych oraz w identyfikacji stanów śpiączki.

Skala Glasgow w praktyce klinicznej przestaje mieć znaczenie u pacjentów wentylowanych mechanicznie ( zaintubowanych), z uszkodzeniami neurologicznymi (niedowłady, porażenia czy afazja), czy będących w stanie wegetatywnym.

Skala Glasgow-(Glasgow została opracowana w 1974 roku przez angielskich neurologów Brayana Jennetta i Grahama Teasdale. Ostateczna wersja powstała w 1976 roku.

Skala Glasgow ocenia chorego co do postrzegania siebie i otoczenia oraz reakcje na bodźce zewnętrzne. Ocena obejmuje trzy kategorie: reakcje otwierania oczu, odpowiedź motoryczną oraz odpowiedź mowy.

Otwieranie oczu:

• nie otwiera oczu - 1pkt.
• na bodźce bólowe - 2pkt.
• na polecenie - 3 pkt.
• spontaniczne - 4 pkt.

Kontakt słowny:

• bez reakcji - 1pkt.
• niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie - 2 pkt.
• odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk -3 pkt.
• odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany - 4 pkt.
• odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby - 5 pkt.

Reakcja ruchowa:

• bez reakcji - 1 pkt.
• patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (odwiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy) -2 pkt.
• patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych) - 3 pkt.
• reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego - 4 pkt.
• ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy - 5 pkt.
• spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych - 6 pkt.

Punkty otrzymane w każdej z trzech kategorii sumuje się. Łączna suma może wynosić od 3 do 15 punktów.

• 3-4 GCS – stan krytyczny.
• 5-7 GCS – stan ciężki
• 11-13 GCS – stan średni
• 14-15 GCS – stan dobry

U dzieci poniżej 4 roku życia stosuje się skalę Glasgow pediatryczną.